« ان هذا الذی القرآن یهدی للتی هی اقوم » و « لقد کان تکم فی رسول الله اسوة حسنه » .
هراندازه که به قرآن نزدیک شوی ، به انسان کامل نزدک شده های . به حظ بهره ات از قرآن بنگر ! حقایق آن درجات ذات و مدارج عروجند . در وصایای امام علی ع به فرزندش محمد بن حنفیه آمده است :
« بر تو باد تلاوت قرآن و عمل به آن و انجام فرائض و شرایع و حلال وحرام وامر ونهی آن ! شب و روز ، آن را تلاوت کن !
چه قرآن عهد و پیمان خداست با خلق . پس لازم است هر مسلمانی هر روز به پیمان خود بنگرد ؛ اگر چه پنجاه آیه باشد .
و بدان که درجات بهشت بر تعداد آیات قرآن است . پس روز قیامت به قاری قرآن گفته می شود : بخوان و. مقام ودرجه خود را افزون گردان ! در بهشت غیر از پیامبران و صدیقان ، بالاترین درجات ، از آن قاری قرآن است .
سیمای قرآن ، علامه حسن زاده آملی
قرآن و شفاعت در قیامت
همان‌طور كه بیان شد، آیاتی كه در باب شفاعت در قیامت وجوددارد با دو لحن سلبی و اثباتی به این موضوع اشاره دارد. یك دسته ازآیات شفاعت در قیامت را به‌طور كلی نفی می‌كند و دسته دیگر آن رااثبات می‌كند، اما از دسته اول می‌توان سه مورد زیر را شمارش كرد:
1ـ«وَ اتَّقُوا یَوْمًا لا تَجْزی نَفْس‌ٌ عَن‌ْ نَفْس‌ٍ شَیْئاً وَ لایُقْبَل‌ُ مِنْها شَفاعَه‌ٌ وَ لایُؤْخَذُ مِنْها عَدْل‌ٌ وَ لا هُم‌ْ یُنْصَرُون‌َ»
«و بترسید از روزی كه هیچ كس چیزی (از عذاب خدا) را از كسی‌دفع نمی‌كند، و نه از او شفاعتی پذیرفته و نه به جای وی بدلی‌گرفته می‌شود، و نه یاری خواهند داشت.»
این آیه با صراحت و به طور كلی شفاعت در قیامت را كه موجب‌آمرزش گناهان و بخشودگی لغزش‌ها می‌گردد نفی كرده است.
2ـ«وَ اتَّقُوا یَوْمًا لا تَجْزی نَفْس‌ٌ عَن‌ْ نَفْس‌ٍ شَیْئاً وَ لایُقْبَل‌ُ مِنْها عَدْل‌ٌ وَ لاتَنْفَعُها شَفاعَه‌ٌ وَ لا هُم‌ْ یُنْصَرُون‌َ»
«و بترسید (و بر حذر باشید) از روزی كه هیچ كس چیزی (از عذاب‌خدا) را از كسی دفع نمی‌كند، و نه بدل و بلا گردانی از وی پذیرفته‌شود، و نه او را میانجیگری و (واسطه و شفیع) سودمند افتد، و نه‌یاری شوند.»
این آیه نیز به صراحت شفاعت در قیامت را نفی می‌كند.
3ـ«یا اَیُّهَا الَّذین‌َ امَنُوا اَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناكُم‌ْ مِن‌ْ قَبل‌ِ اَن‌ْ یَاْتِی‌َ یَوْم‌ٌ لابَیْع‌ٌ فیه‌ِوَلاخُلَّه‌ٌ وَ لا شَفاعَه‌ٌ»
«ای مؤمنان! از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق كنید، پیش از آن‌كه‌روزی فرا رسد كه در آن نه دادوستدی است و نه دوستی و شفاعتی.»
اما برخی از آیاتی كه شفاعت در قیامت را اثبات می‌كند:
1ـ«یَومَئِذٍ لا تَنْفَع‌ُ الشَّفاعَه‌ُ اِلّا مَن‌ْ اَذِن‌َ لَه‌ُ الرَّحْمن‌ُ وَ رَضِی‌َ لَه‌ُ قَوْلاً»
«در آن روز (یعنی قیامت) شفاعت (به كسی) سود نبخشد، مگر كسی‌را كه (خدای) رحمان اجازه دهد و سخنش خداوند را پسند آید (وخداوند از او خوشش بیاید).»
این آیه به خوبی شفاعت را برای كسانی كه خداوند متعال به آنهااجازه داده و از آنها خوشش می‌آید در قیامت اثبات می‌كند.
2ـ «اِن‌َّ یَوْم‌َ الْفَصْل‌ِ میقاتُهُم‌ْ اَجْمَعین‌َ، یَوْم‌َ لا یُغْنی مَوْلًی عَن‌ْ مَوْلًی شَیْئًا وَلا هُم‌ْ یُنْصَرُون‌َ، اِلّا مَن‌ْ رَحِم‌َ اللّه‌ُ اِنَّه‌ُ هُوَ الْعَزیزُ الرَّحیم‌ُ»
«حقیقت آن است كه، روز «جدا سازی» موعد همه آنهاست، همان‌روزی كه هیچ دوستی از هیچ دوستی نمی‌تواند حمایتی كند و آنان‌یاری نمی‌شوند مگر كسی را كه خدا (مشمول) رحمت (خود) كرده‌است، حقیقت آن است كه خداوند همان ارجمند مهربان است.»
از این آیه كه بیان و لحن خاصی دارد استفاده می‌شود كه عده‌ای‌می‌توانند از دوستان خود حمایت كرده و آنان را یاری رسانده و درروز قیامت آنها را از عذاب‌ها و هلاكت‌ها، رنج‌ها و اضطراب‌هانجات دهند.
3ـ«وَ قالُوا اَتَّخَذَ الرَّحْمن‌ُ وَلَدًا سُبْحانَه‌ُ بَل‌ْ عِبادٌ مُكْرَمُون‌َ، لا یَسْبِقُونَه‌ُبِالْقَول‌ِ وَ هُم‌ْ بِاَمْرِه‌ِ یَعْمَلُون‌َ، یَعْلَم‌ُ ما بَیْن‌َ اَیْدیهِم وَ ما خَلْفَهُم‌ْ وَ لایَشْفَعُون‌َ اِلاّ لِمَن‌ِ ارْتَضی وَ هُم‌ْ مِن‌ْ خَشْیَتِه‌ِ مُشْفِقُون‌َ»
«و گفتند: (خدای) رحمان فرزندی اختیار كرده منّزه است او. بلكه(آنها) بندگانی ارجمندند كه در سخن بر خداوند پیشی نمی‌گیرند، وخود به دستور او كار می‌كنند، آنچه در مقابل آنان و آنچه در پشت‌سرشان است می‌داند و جز برای كسی كه (خداوند) رضایت دهد،شفاعت نمی‌كنند و خود از بیم او هراسانند.»
این آیه نیز اگر ناظر به شفاعت در قیامت باشد، شفاعت را برای‌بندگان تكریم شده و ارجمند و والا مقام اثبات می‌كند.
جمع این دو دسته از آیات در باب شفاعت در قیامت آن است كه‌شفاعت به‌صورت استقلالی در قیامت نبوده بلكه با اذن خداوند وشرایط خاص این نوع شفاعت وجود دارد. ولی باید توجه داشت كه‌شفاعت‌گران در قیامت تنها در حد واسطه و مجرا و سبب می‌باشند وخداوند از این طریق فیض خود را به انسان‌ها رسانده و آنها را مشمول‌رحمت و مغفرت خود قرار می‌دهد. در مجموع، هم آیات شفاعت‌كلی و هم آیات شفاعت در قیامت به این حقیقت اشاره دارند كه‌خداوند هم سبب ساز است و هم سبب سوز. (دقت كنید)
باز گرد شمس می‌گردم عجب
هم ز فرّ شمس باشد این سبب
شمس باشد بر سبب‌ها مطّلع
هم از او حبل سبب‌ها منقطع
به هر حال، آیات قرآن جز در موارد اندك و معدودی به جزییات‌و ابعاد دیگر شفاعت اشاره چندانی نداشته و برای فهم و آگاهی ازشعاعهای گوناگون این مسأله باید به روایات مراجعه كرد.
نیز یونس بن عمار از امام صادق علیه السلام نقل مى کند که فرمود:
[ اصول کافى- جلد 4. ]
روز قیامت سه دفتر باشد. دفترى که در آن نعمتها ثبت است و دفترى که در آن حسنات ثبت است و دفترى که در آن سیئات.
دفتر نعمتها را با دفتر حسنات برابر کنند و نعمتها همه ى حسنات را فراگیرند و غرقه کنند. و دفتر سیئات بجا ماند و انسان مومن را به پاى حساب و محاکمه بکشانند. و قرآن به بهترین صورتى در پیش روى او خواهد ایستاد و خواهد گفت: پروردگارا! من قرآنم و این بنده ى مومن توست که خود را براى خواندن من به رنج مى انداخت و شبهایش را با من سر مى کرد و چون به نماز مشغول مى شد، اشک از چشمانش روان مى گشت، او را خشنود ساز، چنان که مرا خشنود ساخت.
فرمود: پس خداى عز و جل مى فرماید: اى بنده ى من! دست راستت را باز کن و خدا دست راست را از رضوان عزیز جبار پرمى کند و دست چپش را از رحمت خودش.
سپس به او گفته مى شود: این بهشت در اختیار تو. بخوان قرآن را و بالا برو. و او با تلاوت هر آیه اى از قرآن، درجه اى از درجات را طى مى کند و بالا مى رود.
""چون قرآن نقاب عزت از روى خود برگیرد و برقع عظمت بردارد، همه ى بیماران فراق لقاى خدا را- تبارک و تعالى- شفا دهد و جمله از درد خود نجات یابند.
از مصطفى- صلى الله علیه و آله- بشنو که گفت:""القرآن هو الدوا"". [ قرآن دوا و شفاست. ]
قرآن حبلى است که طالب را مى کشد تا به مطلوب رساند.
قرآن را بدین عالم فرستادند در کسوت حروف، در هر حرفى هزار هزار غمزه ى جان ربا تعبیه کردند، آنگه این ندا دردادند. و ذکر فان الذکرى تنفع المومنین. [ قرآن- سوره ى الذاریات. ]
گفت تو دام رسالت و دعوت بنه، آن کس که صید ما باشد، دام ما خود داند و در بیگانگان مرا خود هیچ طمعى نیست.""
ان الذین کفروا سواء علیهم اانذرتهم ام لم تنذرهم لا یومنون. [ قرآن - سوره ى بقره. ]
کفرپیشگان را، انذار کنى یا نکنى فرقى به حالشان نکند، ایمان نیاورند.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها: <-TagName->
